مدرسه علمیه خواهران الزهرا س آباده طشک برگزار کرد
کرسی آزاداندیشی با موضوع «تعدد زوجات آری یا خیر؟»
به گزارش خبری-اطلاع رسانی حوزه های علمیه خواهران، مدرسه علمیه الزهرا س آباده طشک با حضور طلاب، دانش آموختگان و با دعوت از اساتید و کادر دانشگاه آزاد اسلامی،کرسی آزاداندیشی با موضوع «تعدد زوجات آری یا خیر؟» در سالن اجتماعات این مدرسه تاریخ 25/2/97 برگزار نمود.
در این جلسه ابتدا خانم «رقیه بیگی» طلبه پایه پنجم به عنوان ارائه دهنده گفت: تعدد زوجات در واقع همان چند همسری برای مرد می باشد که در بین بسیاری از آیین ها و اقوام مختلف رواج داشته که اسلام با قرار دادن یک سری شرایط و قوانین خاص به آن نظم داده که یکی از آن شرایط، جواز اختیار کردن چهار زن دائم برای مرد است و بیشتر از آن نمی تواند اختیار کند، تنها آیه ای هم که به طور صریح به این موضوع اشاره کرده آیه 3 سوره نساء می باشد که خداوند متعال می فرماید:« وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتَامَى فَانكِحُوا مَا طَابَ لَكُم مِّنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُ‌بَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ذلِكَ أَدْنَى أَلَّا تَعُولُوا؛ واگر می ترسید که نتوانید در مورد دختران یتیم [در صورت ازدواج با آنان] عدالت ورزید، بنابراین از [دیگر] زنانی که شما را خوش آید دو دو و سه سه و چهار چهار به همسری بگیرید. پس اگر می ترسید که با آنان به عدالت رفتار نکنید، به یک زن یا به کنیزانی که مالک شده اید [اکتفا کنید]؛ این [اکتفای به یک همسر عقدی] به اینکه ستم نورزید و از راه عدالت منحرف نشوید، نزدیک تر است » جواز چند همسری را بیان کرد.
در ادامه خانم «زهرا معصومی» طلبه پایه پنجم به عنوان منتقد گفت:
چرا چند همسری برای مرد جایز است ولی برای زنان جایز نیست؟ آیا این حکم تبعیض بین حقوق زن و مرد نمی باشد ؟
ارئه دهنده: می توان جواب این سوال را با توجه به چند دلیل بیان کرد؛ اول: احکام الهی در دین اسلام مبتنی بر اساس نیازهای واقعی بشر، مصلحت های فردی و اجتماعی انسانها و همچنین با در نظر گرفتن طبیعت، وضعیت جسمی و جنسی زن و مرد است. دوم: تلفات مردان در حوادث، جنگها، بیشتر می باشد به همین دلیل تعداد آنها کمتر است. سوم: بقای غریزه جنسی در مردان تداوم بیشتری دارد. چهارم: زنان عادت ماهانه دارند و حتی بعضی ها در ماه دوبار این دوره را می بینند. اینها دلایل تعدد زوجات برای مرد می باشد. و در جواب سوال دوم مبنی بر عدم جواز چند همسری برای زنان می توان با استناد به اینکه با فرض چند همسری برای زنان، اثبات پدر برای فرزندان متولد شده از میان مردان امکان پذیر نمی باشد و در هر ازدواج، یک زن هم وجود دارد که به واسطه این ازدواج زمینه مناسبی برای برطرف کردن مشکلات و نیازهای خود به دست می آورد. و می توان به این نکته مهم اشاره کرد،که اثبات چند همسری نیاز به ضرورت خاص اثبات شده دارد که در آیات و روایات ما دیده نشده است و دیگر اینکه اصلا با طبیعت و فطرت زن همخوانی ندارد. و اینکه که گفته می شود چند همسری مردان در واقع با رعایت عدالت و سایر شروط دیگر می باشد.
منتقد: منظور شما از عدالت چیه و در چه زمینه هایی باید عدالت رعایت شود؟
ارائه دهنده: عدالت در اینجا مربوط به امور زندگی از قبیل همسرداری، تهیه ی وسایل زندگی می باشد و این عدالت است که انسان توانایی اجرای آن را دارد.
منتقد: خداوند متعال در آیه 3 سوره نساء ازدواج با چند زن را جایز شمرده و در آیه 129 از همین سوره فرمود: « شما هرگز نمی توانید بین همسرانتان به عدالت رفتار کنید» آیا این دو آیه با هم تعارض ندارند؟
ارائه دهنده: از آنجا که در آیه 3 سوره نساء منظور از عدالت، عدالت در نفقه و رعایت حقوق همسری در رفتار است و در آیه 129 عدالت در محبت می باشد نمی توان گفت که تعارض وجود دارد؛ چرا که معنای عدالت در دو آیه متفاوت بیان شده است.
منتقد: آیا تعدد زوجات ارزش اجتماعی زن را پایین نمی آورد با این بیان که ارزش چهار زن معادل با یک مرد است؟
ارائه دهنده: جواز تعدد زوجات جزء اصول ارزشی نیست تا ارزش مرد چند برابر زن باشد بلکه معیار ارزش در اسلام تقوا می باشد از این ممکن است یکی از زنان چند همسری یک مرد برتراز خود مرد باشد
منتقد: با توجه به صحبتهای شما مبنی بر چند همسری مردان، آیا اختیار کردن چندین زن برای یک مرد حتی با رعایت عدالت، موجب شهوترانی مردان در جامعه نمی شود؟
شهوت یک نعمتی است که خداوند به منظور بقای نسل در فطرت انسانها قرار داده است که مدیریت آن بر عهده هر فرد در جامعه می باشد فرق نمی کند که مرد یک همسر داشته باشد یا چند همسر و آنچه در جامعه دیده می شود که سبب شهوترانی مردان می شود روابط آزاد مردان با زنان، بی اعتنایی همسران به خواسته ها و نیاز های یکدیگر، بد حجابی و افزایش جذابیت های ظاهری در روابط اجتماعی می باشد. در جوامع اسلامی هم دیده می شود که با وجود جواز تعدد زوجات اغلب مردم تک همسری را اتخاذ کرده اند ولی در جوامع غربی با وجود ممنوعیت چند همسری تعداد زیادی از آنها دارای شریکان متعدد جنسی هستند. پس صرفا جواز تعدد زوجات موجب گرایش مردان به شهوترانی نمی شود.
منتقد: آیا تعدد زوجات باعث تزلزل خانواده،کم شدن محبت نسبت به همسرو فرزندان اول و حس انتقام جویی آنها نمی شود؟
ارائه دهنده: اسلام دینی است که بر پایه عقل بنا شده نه احساس و عواطف و شما چرا چنین اشکالی را در خانواده های تک همسری وارد نمی کنید در صورتی که این مساله در خانواده های تک همسری بسیار است و بر اثر حس اتقام جویی همسر خود را کشته است و از طرف دیگر در خانواده های چند همسری دیده شده که مرد به دلیل داشتن رفتار انسانی و عاطفی نسبت به تمام همسران و ادای حقوق آنها هیچ گونه اختلافی وجود نداشته و فرزندان آنها هم به مراتب عالی رسیده اند. پس نمی توان صرف چند همسری را منشا اختلاف در خانواده دانست همانطور که آمار و اطاعات نشان داده که علتهای مختلفی وجود دارد و داشته است.
خانم «صدیقه قلتاش» استاد حوزه به عنوان استاد داور این کرسی مطالب را جمع بندی کرد و گفت: چند همسری اختصاص به اسلام ندارد که اسلام در گام اول تکیه بر تک همسری دارد ولی اگر ضرورت فردی و اجتماعی ایجاد کند و مرد تمکین مالی داشته باشد تا چهار زن می تواند اختیار کند. و همچنین شارع حکم تعدد زوجات را واجب نکرده بلکه به شرط رعایت عدالت و مساوات حقوقی بین همسران جایز دانسته است. از جانب دیگر چه بسا یک قانون در جایگاه خود مستلزم مصالح و منافعی باشد ولی هنگامی که به دست مردم ناصالح افتاد از آن سوء استفاده شود چرا که اسلام مجموعه ای از عقائد، احکام و اخلاقیات است که همه آنها به هم پیوسته و مرتبط است. و این نسخه همچون دارویی است که پزشک متخصص تجویز می کند ولی در بکار بستن آن یک سری شرایط قرار می دهد که مریض با رعایت نکردن آن شرایط نمی توان پزشک و داروساز را مقصر دانست، بلکه خود مریض گناهکار است.
قانون اسلام بر اساس حکمت استوار است ممکن است برای بعضی از افراد داشتن چند همسر سودمند و برای جمعی که شرایط لازم را ندارند مضر باشد این گناه قانون نیست گناه کسانی است که قانون را نادیده می گیرند.
بعضی ها با در نظر گرفتن شرایط فردی و خواسته های نفسانی یک فرد اشکال به چند همسری مردان وارد می کنند که در جواب اینها باید گفت قوانین خداوند بر اساس مصلحتهای عمومی می باشد و هیچ گاه نباید خواسته های نفسانی و دنیوی مانع از اجرای حکم الهی شود.
تعدد زوجات نه تنها باعث تنزل مقام زن نمی شود بلکه ارزش و موقعیت آنها را بالا می برد زیرا متاعی که خریدارش بیشتر باشد کمیاب تر و ارزشمندتر است. و این امر به نفع زنان می باشد چرا که از تعداد زنان بی سرپرست و دختران مجرد کاسته می شود و در واقع چند همسری عامل نجات تک همسری است. زیرا منع تعدد زوجات باعث می شود همیشه تعدادی از زنان در محرومیت کامل جنسی به سر برند چنین چیزی فاقد توجیه منطقی است زیرا به معنای سرکوب غریزه و نیاز طبیعی گروهی از انسانها و نوعی ستم برآنهاست. و این امر در طولانی مدت به سرکشی و طغیان آنها خواهد انجامید. زنان محروم از خانواده نهایت کوشش خود را برای اغواء مردان به کار می برند و با رفیقه بازی و معشوقه گری، ریشه تک همسری واقعی را می خشکاند.
در آخر جلسه هم استاد داور به سوالات طلاب پاسخ دادند.
